Doelen stellen met het doelenhuis
Hoe kom je samen tot een beperkte set aansprekende doelen?

Doelen stellen, het klinkt zo logisch en zo simpel. Soms is dat ook zeker zo. Maar soms ook echt niet. De één vindt dat doelen SMART geformuleerd moeten zijn. Dat zou kunnen leiden tot een lijstje doelen dat relatief makkelijk afgevinkt kan worden. De ander is juist van mening dat doelen ambitieus geformuleerd moeten worden, als een soort stip op de horizon.. Met het risico dat je het niet haalt. Weer een ander wil vooral doelen die binnen de eigen invloedsfeer liggen, want anders word je misschien wel afgerekend op iets waar je niets aan kunt doen. En voordat je het weet zit je met een enorme brei aan doelen, ambities, speerpunten en meer van die dingen.
Hoe kom je dan toch samen tot een beperkte set aansprekende doelen waar iedereen zich senang bij voelt, waar iedereen een bijdrage aan kan en wil leveren en waarmee je als team dus stappen maakt. Want uiteindelijk is dat toch waar het om gaat: samen stappen zetten, beweging en vooruitgang creëren, beter worden in wat je doet en meer bijdragen. Hoe mooi zou het zijn om daar een vorm voor te vinden?
Voor een team dat hier ook mee worstelde, heb ik een doelenhuis bedacht: een denkkader waarin je verschillende typen doelen kwijt kan en waarin je de samenhang tussen die doelen ook kunt zien.
Zo ontstaan er vier “kamers” met doelen die elk bijdragen aan de missie van de organisatie. De eerste verdieping van het doelenhuis spreekt vooral de mensen aan die hun blik graag naar buiten richten; de begane grond spreekt de mensen aan die meer denken vanuit wat je wilt kunnen. De linkerkant spreekt de mensen aan die het bewust denken over de langere termijn lastig vinden, terwijl de rechterkant de mensen aanspreekt die juist wel goed over de langere termijn kunnen denken. Dat heeft niets te maken met onwil on onkunde, maar alles met je manier van denken en naar de wereld kijken. Natuurlijk, je kunt een taalkundige discussie voeren over of dit nou doelen of ambities of verbeterpunten zijn. Vraag is of je daar veel mee opschiet.
Als je met het doelenhuis aan de slag gaat, begin je links met de vraag “hebben wij onze basis op orde?” Dit bepaalt namelijk ook hoeveel ruimte er overblijft om te werken aan de langere termijn doelstellingen. Ik adviseer je om per kamer één doelstelling te formuleren. Die zou je vervolgens kunnen concretiseren door een beperkt aantal concrete acties of speerpunten te benoemen, bij voorbeeld voor het komend kwartaal of half jaar. Ditzelfde kun je vervolgens doen aan de rechterkant met de vraag “waar willen we naartoe?” Tot slot stel je de vraag of er voldoende verbinding is tussen de diverse doelen. Als je immers in de toekomst iets anders wilt betekenen voor je interne of externe klant (eerste verdieping rechts), zul je je een nieuwe rol of taak eigen moeten maken (begane grond rechts).
Het mooie van dit doelenhuis is dat je er verschillende soorten doelen in kwijt kan. Dat betekent dus ook erkenning van verschillende manieren van denken en kijken naar de wereld en dat elk van die manieren bijdraagt aan vooruitgang. Je hoeft als individueel teamlid niet van alle doelen te zijn. Het gaat vooral om de vraag “vind je het logisch dat dit doel een plekje heeft in ons doelenhuis?” En omdat je als team de taken prima kunt verdelen, kan iedereen werken aan die doelen die hem of haar het meest aanspreken. Waarschijnlijk zijn dat ook precies de doelen waarop hij of zij resultaat kan boeken. En zo zet je samen stappen vooruit. Want dat is wat je wilt, toch? 😊
Verder praten?